Do naszej redakcji wpłynął wraz z prośbą o jego publikację List Otwarty Komisji Księgi Stadnej koni rasy śląskiej. Jak zwykle w takich przypadkach publikujemy dokument w jego wersji oryginalnej, bez jakiejkolwiek ingerencji w jego treść.
Oleszna Podgórska, dn. 17.04.2021 r.
LIST OTWARTY
do Zarządu
Polskiego Związku Hodowców Koni w Warszawie
Szanowni Państwo,
Członkowie Zarządu PZHK,
Z niepokojem przyjęliśmy informacje o rozmowach, które Prezes Polskiego Związku Hodowców Koni Adam Kowalczyk przeprowadził z P. Januszem Lawinem – Przewodniczącym Komisji Księgi Stadnej koni rasy śląskiej oraz z P. Sebastianem Kwoczałą – Prezesem Śląsko-Opolskiego Związku Hodowców Koni.
W rozmowach tych Prezes podważał uczciwość działania i skład komisji kwalifikującej ogiery rasy śląskiej do polowego treningu zaprzęgowego i oceniającej je podczas próby dzielności. Próby wywierania nacisku na przewodniczącego KKS i usunięcia osób z aktualnego składu komisji oceniającej ogiery nie mogą pozostać bez naszej reakcji.
Pragniemy zwrócić uwagę, iż Komisja Księgi Stadnej ma pełną autonomię w zakresie prowadzenia rasy, w tym wyboru komisji oceniającej konie w celu wpisu do ksiąg hodowlanych. „Program hodowli koni rasy śląskiej” zatwierdzony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zgodnie z art. 9.1. Rozdział 2. Ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich z dnia 10 grudnia 2020 r. określa, iż: „Skład Komisji kwalifikującej ogiery do treningu oraz oceniającej je podczas próby dzielności powołuje Komisja Księgi Stadnej koni rasy śląskiej” (Załącznik nr 1. Metodyka oceny wartości użytkowej, str. 32).
Powyższe uprawnienie KKS wskazane w „Programie hodowli koni rasy śląskiej” jest więc nadrzędnym w stosunku do uprawnień Prezydium w tym zakresie. Rola Prezydium ograniczona jest w nim jedynie do powołania osób do składu komisji kwalifikującej ogiery do hodowli na wniosek Komisji Księgi Stadnej i nie przewiduje odwoływania lub zmiany składu tej komisji bez wniosku Komisji Księgi Stadnej koni rasy śląskiej.
Kolejną kwestią poruszaną w rozmowach, która budzi wątpliwości Prezesa, jest znaczenie określenia „autorytet w hodowli danej rasy koni”, użytego w „Regulaminie Komisji Ksiąg Stadnych”. Komisja oceny złożona z autorytetów dokonuje kwalifikacji (oceny) ogierów do hodowli, a inspektor posiadający odpowiednie uprawnienia wpisuje ogiera do właściwej księgi stadnej, wydając stosowny dokument. Jest to zgodne z zapisami programu hodowli w rozdziale 8. Tryb i sposób wpisu do ksiąg stadnych:
8.2. Wpisu ogierów i klaczy do ksiąg dokonuje specjalista posiadający upoważnienie wydane przez prowadzącego księgę.
8.3. Ogiery w celu wpisania do księgi ocenia komisja powołana przez prowadzącego księgę.
Wobec powyższego, program hodowli nie nakłada na członków Komisji kwalifikującej ogiery obowiązku posiadania uprawnień do wpisu koni do ksiąg stadnych. Nie wszystkie osoby posiadające uprawnienia do wpisu są autorytetami w danej rasie, jak również nie wszystkie osoby uznawane za autorytety posiadają prawo wydawania dokumentu „Zaświadczenie o wpisie ogiera/klaczy do księgi głównej”, co jest czynnością techniczną.
Komisja Księgi Stadnej wieloletnią i konsekwentną pracą doprowadziła do ugruntowania i popularyzacji rasy, wyrównania typu i eksterieru tych koni, poprawy poziomu wiedzy i świadomości hodowców m.in. w doborze ogierów do rozrodu. Dzięki temu rasa śląska stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych w kraju i za granicą oraz utytułowanych pod względem użytkowości polskich ras koni.
Specyfiką hodowli koni rasy śląskiej jest jej wyjątkowość, chociażby przez brak możliwości użycia w rozrodzie innych ras, niż te nieliczne, określone w programie hodowli. Bardzo ważne jest utrzymanie równowagi ilościowej w istniejących rodach męskich oraz znajomość ich rozmieszczenia w konkretnych rejonach hodowli. Bezsprzecznie taką wiedzę posiadają właśnie wspomniane autorytety. Wieloletnia kadencja Komisji Księgi Stadnej, wskazującej kierunki rozwoju rasy, zapewnia ciągłość polityki hodowlanej, a próby wprowadzania nieprzemyślanych zmian i destabilizacji funkcjonowania takiego gremium (a tym samym komisji oceny ogierów i klaczy) są ogromnym zagrożeniem dla przyszłości i dalszego rozwoju rasy. Komisja oceny ogierów w stałym składzie gwarantuje zachowanie stabilności hodowli w tak nielicznej puli genetycznej, jaką jest rasa śląska.
Należy również podkreślić, iż zgodnie z Regulaminem Komisji Ksiąg Stadnych (par. 9, pkt 1 i 3) „decyzje Komisji są ważne i obowiązujące”, a „w kwestiach spornych decyzję podejmuje Zarząd po zasięgnięciu opinii Rady Hodowlanej”.
Jako Komisja Księgi Stadnej bierzemy pełną odpowiedzialność za nasze decyzje wpływające na rozwój i przyszłość rasy. Dlatego nie godzimy się z ignorancją Prezesa Adama Kowalczyka przejawiającą się łamaniem prawa i obowiązujących regulaminów. Nie godzimy się z żonglowaniem według niezrozumiałych zasad i własnego uznania najważniejszymi dla rasy decyzjami. Nie godzimy się z podważaniem uczciwości i kompetencji członków Komisji Księgi Stadnej (a tym samym Komisji Oceny), które otrzymała decyzją Zarządu Polskiego Związku Hodowców Koni.
W naszym przekonaniu takie działania są wysoce szkodliwe dla polskiej hodowli koni, dlatego też zwracamy się do Zarządu, jako organu decyzyjnego, z wnioskiem o zajęcie stanowiska w wymienionej sprawie.
W imieniu Komisji Księgi Stadnej
koni rasy śląskiej
Przewodniczący
Janusz Lawin
Z posiadanych przez nas informacji wynika, że dokumenty o podobnej treści adresowane do Zarządu Polskiego Związku Hodowców Koni powstały również w Komisji Księgi Stadnej koni rasy sp oraz w Komisji Księgi Stadnej koni rasy huculskiej.